Toen Nederland na het tijdperk Napoleon in 1815 als zelfstandige staat kwam, kreeg het ook een aantal vroegere koloniale bezittingen terug. Ten behoeve van het veiligstellen van de Nederlandse koloniale belangen werden expeditie troepen uitgezonden.

Het besluit van de Gouverneur-Generaal Johannes van den Bosch van 4 december 1830, waarbij een nieuwe organisatie voor het leger in Oost-Indië werd vastgesteld, geldt als het begin van een afzonderlijk Oost-Indisch Leger. Het bestond toen uit 8 korpsen, elk met een bataljon infanterie, een compagnie en 4 stukken bergartillerie, met een totale sterkte van 600 Europese en 37 inlandse officieren en 12.905 onderofficieren en minderen.

In 1836 kreeg het leger de naam ‘Koninklijk’, op gezag van Willem I, maar in het spraakgebruik werd deze naam bijna een eeuw niet gebruikt, en werd het overzeese leger steevast aangeduid als het (Oost-) Indisch Leger.

De soldaten die in het KNIL (Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger) zaten kwamen uit Europa, Indische eilanden en soms zelf Afrika. In het begin was het niet populair om als soldaat bij het KNIL te werken. Daarom kon eigenlijk iedereen in het KNIL komen. Vanaf 1890 werd dat anders. De selectie om in het leger te komen werd toen veel strenger. Daardoor werd het een professioneel en goed georganiseerd leger. In 1950 werd het besloten om het KNIL te eindigen.

Op 23 juli 1878 lanceert Kolonel Karel van der Heijden een nieuw offensief in Atjeh

Het koloniale leger treedt 5 jaar lang defensief op. Daarna start het koloniale leger een nieuw offensief tegen de Atjeeërs. Onder commando van kolonel Karel van der Heijden trekken 3 kolonnes van het KNIL Groot-Atjeh binnen. Dit is het gebied dat direct achter Kota Radja ligt.

Van der Heijden dringt tot ongeveer 30 kilometer landinwaarts door. Zijn benoeming tot generaal-majoor vindt plaats tijdens de veldtocht die tot augustus 1879 duurt. Maar ook deze verwoestende veldtocht brengt de Atjeeërs niet op de knieën. Van der Heijden laat een bezettingsmacht van 6.000 militairen achter.