De kaart die door Hottinger werd getekend in 1783 met een militair doel is dikwijls de eerste en enige bron die iets laat zien over de aanleg van de vele landgoederen die in de achttiende eeuw werden gesticht. Kenmerkend zijn de lange lanen over de hele lengte van het landgoed. Er zijn vele voorbeelden, waaronder Beekhof, Roobrug, Traasterbos, de Hoek, Elmerink, de Bannink, de Kranenkamp, Het Overvelde, Frieswijk, Beekvlied. Wanneer een en ander werd gerealiseerd kan men soms achterhalen door middel van archiefonderzoek. Beekvlied heeft een aanleg van omstreeks 1700. In het terrein zijn de hakhoutwallen nog te vinden
De Bannink
De Bannink is gelegen aan de Banninkslaan 4 te Deventer
1385 In 1385 vond men reeds het goed Bannink, een mooi landgoed in de omstreken van Colmschate.
De Oude Postweg was de voorganger van de Holterweg, de handelsroute over Holten naar Duitsland. Tussen de Oude Postweg en de Schipbeek lag het landgoed Bannink. Aan de zuidkant van de Bannink ligt nog steeds een holle weg met zeer oud linden hakhout erlangs. Mogelijk maakte de weg deel uit van de Sallandse landweer.
1457 In de jaren 1457 en 1461 werd melding gedaan van vrouwe Aleid to Banninck, echtgenote van Hendrick Ketell.
Joan Jordens
(1639-1693)
en zijn vrouw
Geertruijd Steenbergen
(1643-1713)
1682 Landgoed De Bannink kwam in handen van de Deventer burgemeester Joan Jordens (1639-1693).
1690 Zoon Hendrik Jordens (1668-1715) huwde in 1689 met Elisabeth Mechteld Roelinck (1668-1715) en omstreeks 1690 zal een nieuw huis zijn gebouwd met in de timpaan hun familiewapens.
De buitenplaats met daarop het huis werd gesticht bij de boerderij Bannink aan de Essener enk in het toenmalige schoutambt Colmschate. De stichters waren patriciërs uit hanzestad Deventer, die het slechte klimaat van de stad wilden ontvluchten.
1749 Langs de Oude Postweg tegenover de Bannink ontstond het landgoed Elmerink (1749); even verderop lag ‘t Raasterbos ten zuiden van deze weg
1779Rudolph Jordens liet in 1779 een bouwhuis met hovenierskamer bouwen.
1781 De westgrens van het landgoed is inclusief de Huenderkolk reeds zichtbaar op een kaart van 1781. De Huenderkolkweg dwars over de oude es, is tevens de bebouwingsrand van Colmschate.
Hendrik Jordens (1668-1715)
Anthonie Pieter van Westervelt (1750-1823)
1783 De erfdochter van Rudolph Jordens en Mechteld ten Brink, genaamd Anna Mechteld Jordens (1765-1829) huwde in 1783 met Dr. Anthony Pieter van Westerveld, heer van Leuvenum bij Ermelo. Op deze wijze kwamen de landgoederen De Bannink en Leuvenum in één hand.
Het huis had een lanenstelsel, afgebeeld op de kaart van 1783. Op de kaart is ook boerderij „De Ossenkop‟ te zien langs de weg naar Holten. De ingesloten kolk aan de oostgrens op de Traasterkolkweg komt ook al voor op de kaart van 1783
Samuel Johannes Sandberg heer van Essenburg(1778-1854)
Boerderij De Bannink
Hendrik Jordens (1668-1715) huwde in 1689 met Elisabeth Mechteld Roelinck (1668-1715) en omstreeks 1690 zal een nieuw huis zijn gebouwd met in de timpaan hun familiewapens.
Overijsselsche Courant 1829
Achtertuin (na 1895)
Samuel Johannes
Sandberg
1803 De dochter van Dr Anthony en Anna Mechteld genaamd Aleyda Johanna van Westerveld huwde in 1803 met Mr Samuel Johannes baron Sandberg, heer van Essenburg. Ten gevolge van dit huwelijk kwamen de landgoederen De Essenburg (Hierden), Leuvenum (Ermelo) en De Bannink in bezit van de familie Sandberg.
1807 In de Napoleontische tijd zijn veel havezaten en spiekers verdwenen. Grote landgoederen bleven over. Zo werd in 1807 Elmerink bij het landgoed de Bannink gevoegd door vererving:
in 1807 erfde weduwe Mechteld Theodora Jordens-ten Brink het aangrenzende landgoed van de Bannink, Elmerink. Vanaf die tijd zijn de beide landgoederen in één hand gebleven. Vooral op De Bannink werden nieuwe parkelementen aangelegd, zoals een gracht als een spiegellijst om het huiseiland. Die smalle geometrische gracht werd al snel ouderwets bevonden en aangevuld met een grote landschappelijke vijver met een klein eilandje, een detail dat heel gebruikelijk is in de vroege landschapsstijl. Later werd de hele aanleg van de Bannink nog omgevormd naar de volle landschapsstijl.
1823 Op de kadasterkaart van 1823 blijkt dat de geometrische structuren van de Bannink deels zijn gewijzigd en aangevuld met landschappelijke vijvers. Men was begonnen met het graven van een rococo gracht rond het huis, die al snel ouderwets werd bevonden en werd vergraven tot een landschappelijke vijver met een eilandje. De vijver wordt „kolk‟ genoemd. Even naar het westen is een grote landschappelijke vijver gegraven bij boerderij Slonnink. De gegraven vijver is Slonningskolk genoemd, alsof het een natuurlijke vijver is. Ten westen van de ‟kolk” is een grote rechthoekige waterpartij gegraven (1823) ook „kolk‟ genoemd. Op de Elmerink werd gelijktijdig (vóór 1832) de sloot rond het weiland vergraven tot een landschappelijk slingerende watergang.
1828 In de 19de eeuw werd het landgoed verhuurd.
1832 De cultuurhistorische noordgrens wordt bepaald door de wateras en de eigendomsgrens van 1832 (inclusief Aarnink). De rest van de Noordgrens is agrarisch gebied, tevens de huidige eigendomsgrens van de Bannink. De huidige eigendomsgrens aan de Oostkant (de historische grens ligt op het Militair oefenterrein) Aarninkshoeve behoorde in 1832 tot het eigendom van Johan Samuel Sandberg.
1850 De Bannink en Elmerink zijn oude agrarische landgoederen. Toch zijn er veel elementen van vroege landschapsstijl en de hele ruime landschapsstijl uit de tweede helft 19de eeuw aanwezig. De oude holle weg met lindehakhout is uniek in Nederland.
Heribert Willem
Aleid Sandberg, heer van Essenburg (1819-1895)
De familie Sandberg gebruikte het huis aanvankelijk als zomerhuis. Het huisreglement stamt uit de periode, waarin tal van gasten op De Bannink verbleven.
1854 Landgoed De Bannink kwam halverwege de negentiende eeuw in het bezit van de adellijke familie Sandberg. Gedurende vele decennia speelde het landgoed echter geen belangrijke rol binnen hun uitgestrekte bezittingen. Het centrale familielandgoed was De Essenburg, nabij Harderwijk. Op De Bannink kwam de familie zelden. Het landgoed was hoofdzakelijk interessant vanwege de pachtboerderijen, bosbouw en mogelijkheden voor de jacht. Wel hechtte de familie er grote waarde aan dat de bezittingen als eenheid behouden bleven en zo aan volgende generaties werden doorgegeven.
Zo liet toenmalige eigenaar Heribert Willem Aleid Sandberg (1819-1895) in zijn nalatenschap opnemen:
‘dat de onroerende goederen tot mijne nalatenschap behoorende, niet verkocht zullen worden, ook niet in deelen of perceelen zullen gesplitst worden, maar ieder landgoed zooveel mogelijk een geheel zal blijven uitmaken en zoo toegedeeld mogen worden’.
Cornelis Johan Sandberg, heer van Essenburg (1843-1907)
Arnhemsche
Courant 1874
Zwolsche Courant 1872
Zwolsche Courant 1876
Cornelis Johan
Sandberg
1872Cornelis Johan Sandberg (1843-1907) woont op de Bannink totdat zijn vader overlijdt in 1895 en hij Kasteel de Essenburg erft.
1887 De spoorlijn Deventer-Almelo werd in 1887-1888 aangelegd, dwars door de sterrenbossen van Elmerink.
In 1888 kreeg het landgoed middels de stopplaats Bannink een directe opstapgelegenheid voor treinen die reden over het traject Deventer - Almelo dat over het landgoed was gelegd. In 1932 werd deze stopplaats opgeheven.
Spoorlijn Deventer-Almelo.
Op de rode stip staat De Bannink
Stopplaats De Bannink
Rudolph Antoni Petrus Sandberg (1854-1937)
Alvorens hij met zijn gezin verhuisde naar het landgoed, liet Rudolph kort na 1890 het bestaande traditionele landhuis afbreken en de nieuwe villa bouwen naar ontwerp van de Deventer architect J.D. Gantvoort in neo-renaissancestijl.
Jhr. mr. R. A. P. Sandberg tot Essenburg in een
Benz Dogcart in 1900, op de buitenplaats
De Bannink.
Bannink weer bewoond
Overveluwsch Weekblad 1897
Kevertjes in de Twijgwaard
De Maasbode 1906
Rudolph Antoni Petrus Sandberg
1896Rudolph Anthonie Peter Sandberg (1854-1937) kreeg in 1896 het landgoed De Bannink toebedeeld. Anders dan zijn vader was hij voornemens om De Bannink
permanent te betrekken. Daarvoor woonde hij op Klein Essenburg te Hierden.
Alvorens hij met zijn gezin verhuisde naar het landgoed, liet Rudolph kort na 1890 het bestaande traditionele landhuis afbreken en de nieuwe villa bouwen naar ontwerp van de Deventer architect J.D. Gantvoort in neo-renaissancestijl.
Bij de bouw van het landhuis werd ook een gracht aangelegd. Bij het huis staat een koetshuis, dat nog veel elementen bevat uit de oude tijd. Het bood ruimte voor paarden en later voor het stallen van auto's. Rudolph Antonie Peter Sandberg was onder andere voorzitter van de KNAC (Koninklijke Nederlandsche Automobiel Club). Zelf heeft hij nooit een auto bestuurd.
Sandberg combineerde op De Bannink een bestuurlijke carrière met het grootgrondbezit. Hij profileerde zich nadrukkelijk als een man ‘die (…) als buitenbewoner de nooden van het platteland kent.’ Voor hemzelf bestonden deze noden, net als voor vele andere landgoedeigenaren in Nederland, uit de alsmaar toenemende problemen bij het beheer van het grondbezit. Vanwege teruglopende inkomsten enerzijds en groeiende lasten anderzijds, waaronder stijgende belastingen, assuranties en loonkosten, kwamen landgoedeigenaren voor grote problemen te staan. Velen konden het beheer niet meer volhouden en zagen zich genoodzaakt om over te gaan tot (gedeeltelijke) verkoop, of functieveranderingen om hun financiële middelen te vergroten. De nood was dermate hoog dat dit de verdwijning van vele (historische) landgoederen en buitenplaatsen en de vernietiging van grote oppervlakten natuurschoon tot gevolg had. Dankzij de groeiende aandacht voor deze nijpende situatie werd in 1928 de Natuurschoonwet in het leven geroepen, die eigenaren financiële verlichting bood in de vorm van belastingvermindering, mits zij er voor kozen hun bezit (gedeeltelijk) voor het publiek open te stellen. Vrijwel direct na de totstandkoming van de wet diende Rudolph Sandberg het verzoek in om ook De Bannink onder de wet te laten rangschikken. Bij zijn overlijden in 1937 had Sandberg hiermee gezorgd voor relatief gunstige omstandigheden voor zijn erfgenamen; de successielasten waren namelijk aanzienlijk verlaagd. Daarentegen bracht hij bij de verdeling van zijn nalatenschap het voortbestaan van De Bannink als eenheid in gevaar.
Geschoten wild
Zwolsche Courant 1907
Huis oppasser afgebrand
Het Vaderland 1907
Jacht met de Prins
Apeldoornsche courant 1908
Ontzettend Ongeluk
De Grondweg 1910
Valkennest gevonden
Zutphense Courant 1917
Aanleg hoogspanningsnet
Zutphense Courant 1921
Cornelis Johannes Sandberg (1883-1945) en zijn zus Ada Wilhelmina Sandberg tot Essenburg de Smeth(1887-1920)
Ferdinand F. Baron de Smeth, getrouwd met Jkvr. Ada W. Sandberg tot Essenburg
Grond aangekocht door Defensie
Algemeen Handelsblad 1938
In de Tweede Wereldoorlog nam de familie Sandberg evacués in huis. In 1944 werd het huis (Huis te Leuvenum) gevorderd door de Duitsers. Aan het einde van de oorlog, in januari 1945, deden de Duitsers een inval in het huis. Jonkheer Cornelis Johannes Sandberg en zijn vrouw en zoon werden gevangen genomen en weggevoerd. Vader en zoon kwamen niet meer terug.
Het nieuws 1945 voorblad
CJ Sandberg overleden
in gevangenschap
1937 Rudolph's zoon - Cornelis Johannes Sandberg (1883-1945) - erfde onder andere de villa en de omringende gronden. De gebroeders De Smeth kregen echter uit de nalatenschap van hun grootvader gezamenlijk
‘de boerenplaatsen Haverkamp, Slonnink, Tjoonk, Bannink en Tangerman, met de daarbij behoorende bouw- en weilanden, hooilanden, bosschen en heggen’ toebedeeld. De verdeling die Rudolph had voorgesteld, leidde er toe dat het landgoed versnipperd zou raken en dat bovendien de financiële basis onder het beheer van de villa met omliggende gronden zou wegvallen. Het voortbestaan van het landgoed werd hierdoor nadrukkelijk bedreigd. Wellicht zagen de gebroeders De Smeth dit zelf ook in. Zij gaven namelijk aan af te zien van de vaste goederen, waardoor Cornelis Johannes eigenaar kon worden van het gehele landgoed, dat toen een kleine vierhonderd hectare omvatte. Hij beschikte echter niet over voldoende middelen om zijn neven uit te kunnen kopen. In een poging om het landgoed te behouden, restte er weinig anders dan enkele boerderijen, woningen en percelen bouw- en weilanden, dennenbossen en heidevelden ter veiling aan te bieden. De veiling van ruim 110 hectare grond, die op 28 juli 1938 plaatsvond, bracht een totaalbedrag op van f156.899,-, waarmee de verrekening van de
nalatenschap kon worden voldaan. Ondanks het verlies van een kwart van haar gronden was De Bannink voor even in haar voortbestaan gered, bleef het natuurschoon behouden en konden de pachtboeren blijven boeren.
Drie zussen: Anna M.E.L. Sandberg (1911-1991), Anthonia C. Sandberg (1916-2006) en Mechteld AJ Sandberg (1919-2014)
De eetzaal omstreeks 1990
Anna Sandberg
Mechteld Sandberg
Van de drie dochters van Cornelis J. Sandberg van Leuvenum
(1883-1945) bleven er uiteindelijk twee op Leuvenum wonen. De oudste dochter - Anna M.E.L.
Sandberg
(1911-1991) - ging op Huize De Bannink in Deventer wonen. Ook eigendom van de familie Sandberg.
Zorg op De Bannink De relatie met zorg op De Bannink is niet ver weg. Deze wordt met name belichaamd in de persoon van Anna Maria Ernestine Louise Sandberg (1911-1991), oudste dochter van Cornelis Johannes (1883-1945) en Ernestine Fernande de Beaufort (1886-1958). Na het lyceum volgde zij de opleiding geneeskunde in Utrecht, waarna zij begon met werken in een specialistische-internistische praktijk. Na de oorlog werkte ze als specialist in een internistenpraktijk te Hilversum, die ze uiteindelijk overnam. Vanwege haar drukke bestaan had ze weinig actieve bemoeienis met het beheer van de landgoederen De Bannink en Leuvenum. Wel was ze erg betrokken bij de landgoederen. Na haar pensioen verhuisde ze naar De Bannink, waar ze de Villa betrok. Hier woonde ze tot kort voor haar overlijden.
Op Huize De Bannink werden traditiegetrouw ieder jaar rond de Kerst alle kinderen van de omringende pachtboerderijen uitgenodigd om er kleine presentjes en warme chocolademelk te ontvangen. Geleidelijk trok de hoofdbewoonster zich terug en gebruikte in haar laatste jaren, samen met haar gezelschapsdame, nog slechts enkele vertrekken van het huis, dat inclusief de zolderverdieping een twintigtal kamers telt. In 1991 overleed freule Sandberg van Huize De Bannink. De familie bracht daarop het landgoed onder in een familiestichting die ook nu nog eigenaar is.
2003 In 2003 zijn de landgoederen de Bannink en Leuvenum door de toenmalige eigenressen Jkvr. A.C. Sandberg en Jkvr. M.A.J. Sandberg aan de Stichting Sandberg van Leuvenum geschonken. Deze Stichting heeft tot doel het behoud van de beide landgoederen met agrarische bestemming en cultuurhistorische waarden.
Stichting Sandberg van Leuvenum
Het kraakt en piept er, de wind waait er soms net zo hard binnen als buiten, maar toch woont Annelies Tegel al 23 jaar met veel plezier in Huize de Bannink, aan de Holterweg nabij Deventer. Haar partner Eddy Scheffer woont er inmiddels ook al 8 jaar, naar genoegen. 'Mooi Overijssel' krijgt vandaag een rondleiding door het oude landhuis, dat vanaf de weg al goed te zien is.
1992 In 1992, werd het huis verhuurd aan de familie Jongman-Tegel met hun kinderen. Geleidelijk werden door hen het verwaarloosde interieur en de tuin gerestaureerd. Mevrouw Annelies Tegel en haar kinderen bleven er wonen na het overlijden van haar echtgenoot in 2008.
Het huis De Bannink wordt ook nu nog bewoond door mevrouw Annelies Tegel, met dochter Lucia, partner Eddy Scheffer en hun twee Berner Senners. Deze familie stelt het huis, nu het weer in goede staat is teruggebracht, beschikbaar voor passende gelegenheden ( zie: Mogelijkheden) of bezichtiging op aanvraag.
Ook is in het huis sinds eind 2010 het hoofdkantoor gevestigd van het bedrijf van de familie: TFC Group, dat actief is op het vlak van Human Resources Development, o.a met opleidingen te Amsterdam van HR-professionals alsmede met de verzorging van films, testen en oefeningen voor trainers en coaches in de Benelux.
De vererving van de Bannink
Mr. Rudolf
Sandberg, heer van ‘t Laar
1731-1808
Anthony Pieter
van Westervelt
1750-1823
tr 1803
Anna Mechteld Jordens
1760-1820
Samuël Johannes
Sandberg, heer van Essenbrug
1778-1854
.jpg)
-2.jpg)
-b.jpg)
-b.jpg)
.jpg)
.jpg)
